Międzynarodowy Dzień Zapobiegania Narkomanii – 26 czerwca
Obecnie narkomania stanowi jeden z niezwykle istotnych problemów społecznych. Zauważa się coraz częstsze zjawisko sięgania po narkotyki wśród młodzieży oraz w środowiskach dobrze ułożonych ludzi, prowadzących bardzo zabiegany tryb życia, nie mogących sobie poradzić z wszechogarniającym stresem i zmęczeniem.
Z roku na rok dnia 26 czerwca obchodzony jest w wielu krajach Międzynarodowy Dzień Zapobiegania Narkomanii. Od 2007 do 2009 roku jego temat stanowiło pytanie: „Czy narkotyki sterują Twoim życiem?”. Jako cel stawia się tu pomoc osobom uzależnionym i ich rodzinom, wsparcie tych, którym grozi uzależnienie oraz profilaktykę narkomanii wśród dzieci i młodzieży w szkołach.
Dodatkowo, zbliżają się teraz wakacje – wymarzony przez młodych wolny czas na odpoczynek. Obozy, koncerty, dyskoteki stanowią nie tylko sposób i miejsce odreagowania stresów szkolnych, ale też, dla niektórych, otwierają wrota do niebezpiecznych nałogów.
W organizację tego dnia włączają się instytucje zapobiegające narkomanii, ugrupowania duchowe, przychodnie medyczne oraz władze miast. Na szczególną uwagę zasługują:
Krajowe Biuro Do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii (www.narkomania.gov.pl)
oraz
Stowarzyszenie MONAR, utworzone przez nieżyjącego już Marka Kotańskiego (www.monar.org).
Nazwa „narkomania” pochodzi z połączenia dwóch słów greckich „narke”- „odurzenie” oraz „mania”- „szaleństwo”. Według Komisji Ekspertów WHO, narkomania to „stan psychiczny, a czasem także fizyczny, wynikający z interakcji między żyjącym organizmem, a lekiem, charakteryzujący się zmianami zachowania lub innymi reakcjami, które zawierają przymus brania leków w sposób ciągły lub okresowy, w celu uniknięcia złego samopoczucia związanego z ich brakiem”.
Po czym poznać, że ktoś jest pod działaniem narkotyku?
Wygląd zewnętrzny i zapach
Bardzo dużo objawów można zaobserwować naszymi zmysłami, takimi jak wzrok i węch. Na pewno naszą uwagę powinny przykuć:
oczy:
• zwężone źrenice, tzw. szpilkowate – opium, heroina, morfina, metadon, kodeina,
• rozszerzone źrenice – amfetamina, LSD-25, ecstasy, kokaina
• przekrwienie oczu – marihuana
• „szklane, wodniste oczy” - opium, heroina, morfina, metadon, kodeina,
• zapalenie spojówek i nadwrażliwość na światło - rozpuszczalniki organiczne, benzyna, kleje, farby, lakiery, gaz turystyczny, dezodoranty, środki piorące
nos i twarz:
• zaczerwienienie nosa z krostami, łuszczeniem i świądem – kokaina
• katar lub krwawienie z nosa, owrzodzenia, krosty wokół nosa i ust, popękane usta – amfetamina wciągana przez nos, rozpuszczalniki organiczne, benzyna, kleje, farby, lakiery, gaz turystyczny, dezodoranty, środki piorące
zmiany na ciele:
• blade palce – marihuana
• ślady wkłuć w zgięciach łokciowych, na nogach, szyi i innych oraz obecność kropel krwi na ubraniu – opium, heroina, morfina, metadon, kodeina
• spadek masy ciała – amfetamina (hamuje apetyt)
zapach:
• słodkawy zapach oddechu, włosów i odzieży – marihuana
• zapach palonych liści - marihuana
• silna woń potu – LSD-25
• unoszący się zapach środków chemicznych – rozpuszczalniki organiczne, benzyna, kleje, farby, lakiery, gaz turystyczny, dezodoranty, środki piorące
• „niemiły zapach” w pomieszczeniach - opium, heroina, morfina, metadon, kodeina
Zachowanie:
mowa:
• bełkot – po lekach psychotropowych, alkoholu
• bełkot i wesołkowatość – LSD-25, grzyby halucynogenne
• mowa zamazana, bełkotliwa – rozpuszczalniki organiczne, benzyna, kleje, farby, lakiery, gaz turystyczny, dezodoranty, środki piorące
• gadatliwość – kokaina, rozpuszczalniki organiczne, benzyna, kleje, farby, lakiery, gaz turystyczny, dezodoranty, środki piorące
• euforia, wesołkowatość, rozgadanie – marihuana
• dziwaczne, nienormalne wypowiedzi – LSD-25
• dialog z wyimaginowanymi postaciami - grzyby halucynogenne
przypływ energii:
• przypływ sił, pobudzenie psychoruchowe, podniecenie – marihuana, ecstasy, rozpuszczalniki organiczne, benzyna, kleje, farby, lakiery, gaz turystyczny, dezodoranty, środki piorące
• nadpobudliwość – kokaina
• rozdrażnienie i nerwowość – amfetamina
• niepokój psychoruchowy i agresja – kokaina
• zmienne nastroje (euforia – depresja), "nadmierne poczucie pewności lub nieuzasadniony strach”, problemy ze snem – amfetamina
• nienormalne zachowania, za duża otwartość wobec innych i okazywanie im nadmiernej sympatii – ecstasy
• wyostrzenie zmysłów słuchu i wzroku – grzyby halucynogenne
obniżenie nastroju:
• brak koordynacji ruchowej i zaburzenia orientacji przestrzennej – LSD-25, marihuana, ecstasy
• zamroczenie - opium, heroina, morfina, metadon, kodeina
• „zataczanie się”, niezgrabne ruchy - rozpuszczalniki organiczne, benzyna, kleje, farby, lakiery, gaz turystyczny, dezodoranty, środki piorące
• senność, zmęczenie, ospałość – leki psychotropowe
objawy z ciała:
• katar – kokaina, amfetamina, opium, heroina, morfina, metadon, kodeina
• kaszel - rozpuszczalniki organiczne, benzyna, kleje, farby, lakiery, gaz turystyczny, dezodoranty, środki piorące
• wymioty – leki psychotropowe
• kaszel, zwiększony apetyt, głównie na słodycze – marihuana
• zmniejszenie lub brak łaknienia – opium, heroina, morfina, metadon, kodeina
objawy wytwórcze w postaci urojeń (np. rozmowa z ufoludkami) i omamów (widzenie w pustym pomieszczeniu zwierząt, ludzi) – grzyby halucynogenne, czasem marihuana
Podejrzany ekwipunek
Zwykle pierwszymi przedmiotami jakie zauważamy u osoby sięgającej po narkotyki są igły, strzykawki, zapalniczki, łyżeczki, kapsle, okopcone sreberka i kwasek cytrynowy. Są one niezbędne narkomanowi do sporządzenia roztworu do wstrzyknięcia. Dotyczy to osób nadużywających amfetaminę, kokainę i opioidy.
Narkoman może też dysponować pokaźnym zbiorem przeróżnych tabletek (amfetamina, psychotropy) i woreczków z np. białym proszkiem – amfetamina, z brunatnym proszkiem – opiaty, przezroczystymi, gorzkimi kryształkami – kokaina, zielonym suszem – marihuana lub klejem. Wyposażenie może tez obfitować w bibułki – marihuana, LSD, opłatki, cukier w kostkach – LSD oraz sprzęt do wdychania amfetaminy, kokainy, LSS i innych środków chemicznych w postaci tubek, rurek, zwiniętych banknotów. Dla marihuany charakterystyczne bywają zdobione fifki.
Feta, kompot, czekolada... - gwara narkotykowa
W środowisku narkomanów występuje szereg różnych nazw na określone substancje, ludzi i instytucje. I tak np. amfetamina to: amfa, śnieg, feta, proch, białko; haszysz – hasz, czekolada, kupa, chałwa, plastelina; LSD – kwas, papier; marihuana – trawa, maryśka, zioło, Lolek, joint, blant, chmura; ecstasy – dropsy, cukierki, piguły; heroina – kompot, helena, brown. Więcej na: www.lodzka.policja.gov.pl
Walka z narkomanią nie polega na dosłownej walce z uzależnionymi osobami. Powinna być to fachowa, bezinteresowna i altruistyczna pomoc głównie psychologiczna. Na siłę nic nie wskóramy. Stygmatyzując uzależnionych, wytykając ich palcami, nie akceptując ich – doprowadzamy do pogłębiania się w nich poczucia beznadziejności i potęgujemy utratę wiary w wyzbycie się z nałogu. A co by było gdyby to Twoje dziecko wpadło w sidła narkomanii? Narkoman to też człowiek, taki jak Ty i ja, ale niestety mający poważne problemy. Gdzieś w życiu się potknął i zagubił, wpadając i tonąc w bagnie uzależnienia, a teraz potrzebuje pomocnej dłoni. „Każdy człowiek zasługuje na szansę...”
Źródła:
Heitzman J., Psychiatria podręcznik dla studiów medycznych, PZWL, Warszawa 2007
www.narkomania.org.pl – Informator o narkotykach
www.monar.pl
www.lodzka.policja.gov.pl - Mały słownik – ściąga dla rodziców
autor: Katarzyna Ziaja
Przedruk za:
www.we-dwoje.pl
Inspektor ds. Marketingu Promocji i Jakości Usług
Anna Kettner
do góry 
|
